Akt pamięci sporządzono w listopadzie Roku Pańskiego 2024

umieszczono w odremontowanej i pozłoconej kuli podczas Mszy św. sprawowanej o godz. 18⁰⁰ dnia 17.11.2024 r. w kościele parafialnym w Ośnie Lubuskim

z racji remontu kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, filii przy Parafii pw. św. Jakuba Ap. Ośnie Lubuskim, Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej. Nową iglicę ze stali nierdzewnej z krzyżem i wiatrowskazem wykonał Przemysław Szymański ze Szczecina, kulę świata po przestrzelinach naprawił Mariusz Purwin z Ośna Lubuskiego, złocenie kuli świata wykonała Sławomira Zadros-Kułaga ze Szczecina, tubę-kapsułę czasu wykonał Dariusz Kasper (Zakład Doskonalenia Zawodowego) Sulęcin, zaś napis na tubie Karolina Lepka - Grawerstwo "Alba" z Gorzowa Wlkp.

Remont rozpoczęty został gdy Biskupem Rzymu, następcą św. Piotra i Zastępcą Chrystusowym był Ojciec św. Franciszek, Przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski Arcybiskup Metropolita Poznański Stanisław Gądecki, obecnie Arcybiskup Tadeusz Wojda CAS, V-ce Przewodniczący Rady Konferencji Episkopatu Polski, Prymasem Polski Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński Wojciech Polak, Metropolitą Szczecińsko-Kamieńskim Arcybiskup Andrzej Dzięga a obecnie bp Wiesław Śmigiel, Biskupem Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej Tadeusz Lityński, Biskupem Pomocniczym tejże Diecezji Adrian Put, Biskupami Seniorami Paweł Socha i Stefan Regmunt, Dziekanem Dekanatu Rzepińskiego Ks. Kan. Andrzej Wawrzysiuk (wcześniej ks. kan. Henryk Wojnar a potem ks. Robert Węglewski), V-ce Dziekanem Ks. Andrzej Gwóźdź, Proboszczem Parafii pw. św. Jakuba Ap. w Ośnie Lubuskim ks. kan. Piotr Grabowski zaś wikariuszem ks. dr Jacek Błażkiewicz (wcześniej ks. Mariusz Żurawicz), gdy Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej był Andrzej Duda, Wojewodą Lubuskim Władysław Dajczak, a obecnie Marek Cebula, Starostą Słubickim Leszek Bajon, Burmistrzem Ośna Lubuskiego Stanisław Kozłowski, Przewodniczącym Rady Miejskiej Henryk Łapko, Sekretarzem Gminy Ewa Urbaniak, Skarbnikiem Anna Tylmanowska, kiedy w ubiegłym roku obchodziliśmy 725-lecie kościoła pw. św. Jakuba Ap. w Ośnie Lubuskim i w tym roku Jubileusz 900-lecia Diecezji Lubuskiej, którego centralne uroczystości diecezjalne odbyły się w Parafii Ośniańskiej. 

Wieś Radachów (dawne Radach) położona 6.5 km na północny-wschód od Ośna Lubuskiego wymieniona w źródłach z 1367 r. a następnie w księdze ziemskiej cesarza Karola IV z 1375 r. W registrach biskupów lubuskich z początku XV w. wspomina się o 4 łanach ziemi należących do kościoła. Wieś należała wtedy do szlacheckiego rodu von Grunbergów. W XVII i XVIII w właściciele często się zmieniali. W 1802 r. we wsi zbudowano dwór. Na początku XIX w wieś składała się z 30 zabudowań, w 1982r. -72. Liczba mieszkańców: 1802r. -166, 1913r. -644, 1939r. (spis)-625, 1949r. -101, 1958 r. -280, 2012 r. -401, 2021 r. -333. Ludność powojenną stanowią m.in.: byli przymusowi pracownicy zesłani przez Niemców podczas wojny w te okolice, przesiedleni mieszkańcy wschodnich ziem utraconych po wojnie przez Polskę, górale, mieszkańcy z różnych regionów Polski przybyli podczas przemian ustrojowych po wojnie. Miejscowość znajduje się na Lubuskiej Drodze św. Jakuba, która jest naturalnym przedłużeniem Drogi Polskiej (Camino Polaco) z Olsztyna przez Toruń do Gniezna i najkrótszym szlakiem pątniczym prowadzącym z Wielkopolski w kierunku zachodnim.

W średniowieczu istniał tu kościół katolicki i parafia Diecezji Lubuskiej, średniowiecznej sufraganii Metropolii Gnieźnieńskiej. Na jego miejscu w 1725 r. zbudowano obecny protestancki. W kuli wieńczącej hełm znajdował się dokument z nazwiskami fundatorów (wg opracowania z drugiej połowy XX w.) byli nimi: Bernhold F. Gladow, Friedrich Christian von Inlow, Karl von Lucke i von Byzeski. W 1945 r. przejęty przez katolików i ponownie konsekrowany pw. Wniebowzięcia NMP stał się kościołem filialnym Parafii w Ośnie Lubuskim. Pod koniec lat 70-tych XX w. gruntownie przebudowano XVIII-wieczne wnętrze. Orientowany, na rzucie wydłużonego prostokąta, z prostokątną kruchtą od południa. Dach pokryty od lat 70-tych blachą cynkową zamiast dachówki ceramicznej. Podobnie wieża kościoła pokryta była blachą ocynkowaną zamiast łupka, zwieńczona kulą i krzyżem (wykonany z końcem XX w.), bez wiatrowskazu (który został zdemontowany, zachowany i eksponowany w wieży). Wnętrze kościoła przykryte było drewnianym sufitem w całości obite drewnem. Posadzka z lastrico. Po bokach podpory oraz pod chórem zachodnim zachowane elementy historycznej empory. Wyposażenie przedwojenne nie zachowało się, w tym barokowy ołtarz ambonowy (ambona była jeszcze w latach 60-tych XX w.), podobnie barokowy żyrandol mszalny oraz barokowa chrzcielnica z wykutym z miedzi zbiornikiem. Dzwony (średniowieczny o średnicy 64 cm oraz drugi z 1725 r.) zdemontowane w latach 50-tych XX w. Zastąpione dzwonami „prymitywnymi”, jak określa opracowanie z 1991 r., Na ich miejsce ufundowany został nowy dzwon w 1996 r. w Ludwisarni Saturnin SKubiszyński, Zakład Brązowniczo-Odlewniczy ul. Przełęcz 39/ul Kamienna 14, Poznań. Napęd dzwonu został wykonany w 1997 r. przez Zakład Elektrotechniczny A.T.Prais, ul. Ziemowita 41, Poznań. Średnica dzwonu wynosi 72 cm, waga 255 kg, waga w całości z jarzmem sercem i okuciami wynosi 321 kg. Na dzwonie widnieją napisy: „Maria” oraz wizerunek Marii, na drugiej stronie: „Hasse Freiher von Senden u. Radacher” oraz „Ks. Jan Kozioł – prob., mgr E. Pilimon i mieszkańcy Radachowa” i data: „A.D.1996”. Dzwon posiada ton podstawowy „Dis”. Kościół poświęcił w 1945 r. prawdopodobnie ks. Michał Kądziołek. Tytuł potwierdzony wraz z przywilejem odpustu pismem z dnia 2 lutego 1966 r. wystawionym w Warszawie w Kancelarii Prymasowskiej i podpisanym przez bł. Stefana Kardynała Wyszyńskiego.

W roku 2022 rozpoczęto gruntowny remont. Projekt budowlany wykonał dr inż. arch. Maciej Płotkowiak (architektura) wraz z dr. inż. Stefanem Nowaczykiem (konstrukcja), Firma dr inż. arch. Maciej Płotkowiak  Projektowanie Architektoniczne Nadzór Budowlany 70-542 Szczecin, ul. Sienna 8/2, zatwierdzony decyzją Kierownika Delegatury Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Błażeja Skazińskiego w Gorzowie Wielkopolskim ul. Kosynierów Gdyńskich 75, 66-400 Gorzów Wielkopolski z dnia 28.11.2016 r. nr ZN-G.5142.5.2016 [OLu] wraz z przedłużeniem z dnia 03.09.2020 r. i 22.10.2024 r. oraz z pozwoleniem budowlanym wydanym przez Starostę Słubickiego ul. Piłsudskiego 20, 69-100 Słubice z dnia 19.01.2018 r. nr 27/2028. Sprawy w w/w Urzędzie prowadziła Małgorzata Witka. Nadzór prowadzą: kierownik budowy dr inż. arch. Maciej Płotkowiak, inspektor nadzoru dr inż. Stefan Nowaczyk. Firma wykonawcza Edmund Makarski Zakład Budowlany ul. Południowa 10, 69-220 Ośno Lubuskie. Pracownicy pracujący stale przy remoncie pod kierunkiem właściciela firmy: Jędro Wojciech, Jędro Stanisław, Dominiak Michał, Matła Artur, Hanuszczak Władysław. Funkcję konsultanta dla Parafii jako wolontariusz pełniła Bożena Grabowska, doktor historii sztuki z Międzyrzecza.

Koszt remontu do tej pory wyniósł 2559603,45 zł. Pochodzenie środków: dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (wnioski do Ministerstwa pomagała redagować Aleksandra Adamska, pracownik Urzędu Gminy Ośno Lub., na stanowisku referenta d/s działalności gospodarczej i promocji) 2270349,62 zł, dotacja Gminy Ośno Lubuskie 105000,00 zł oraz wkład własny Parafii w Ośnie Lubuskim – w tym zbiórki mieszkańców Radachowa – 184259,83 zł). Z Rady Parafialnej, włączający się w zbiórkę na fundusz remontowy, należą Piotr Romanowski i Władysława Ciemnoczołowska.  Do Rady Kościelnej w Radachowie należą Danuta Madeksza, Andrzej Pułjan (po śmierci Mieczysława Górskiego), funkcję kościelnego pełni Andrzej Pułjan, sołtysem jest Wiesław Kinowski zaś Radę Sołecką stanowią Dorota Kwiatkowska, Ryszard Kostrubiec, Renata Pasternak.

Do tej pory dokonano: odtworzenia fundamentów, ścian bocznych nawy głównej wraz z renowacją konstrukcji, remont i prostowanie wieży wraz z wykonaniem pokrycia łupkiem i odtworzeniem wieńczącej wieżę kuli wraz z wiatrowskazem i krzyżem, pozostało jeszcze wykonanie remontu stropu i dachu nawy głównej wraz z wykonaniem ceramicznego pokrycia dachu, wykonanie nowej ceramicznej posadzki zamiast lastrico, które było położone w okresie powojennym, wykonanie nowego wystroju wewnętrza po zlikwidowaniu wykonanej po wojnie boazerii, remont renesansowej empory chórowej.  

Podczas remontu w kuli wieńczącej wieżę znaleziono „kapsułę czasu”. Po komisyjnym otwarciu znaleziono: monety oraz dokumenty papierowe, które ze względu na stan zachowania zostały przekazane do konserwacji.

Dokumentami papierowymi zajęła się Izabela Działak – Dąbrowska, dypl. konserwator zabytków z papieru i skóry, z Pracowni Konserwacji Papieru Muzeum Narodowego w Szczecinie.  

Wg niej w kapsule znajdowały się:

1. Maszynopis z 1937 r. - 4 arkusze papieru o wym. 33 cm x 21 cm 

2. Banknoty z pocz. XX wieku (6 sztuk) - wym.: 6,5 cm x 10,5 cm; 6,5 cm x 12,5 cm; 6,7 cm x 14 cm; 6 cm x 13 cm; 8,5 cm x 15,5 cm; 9 cm x 14,5 cm                                                

3. Dokument (rękopis) zwinięty w rulon (destrukt) z 1792 r., wymiary: szer. 16 cm wys., wysokość trudna do ustalenia z uwagi na stan zachowania (ok.25 cm) 4 karty 

4. Dokument (rękopis) z 1844 r. – 4 karty o wym.: 35 cm x 21,5 cm

5. Dokument (rękopis) z 1903 r. –1 karta o wym.: 32,5 cm x 42 cm, 2 karty o wym .: 32,5 cm x 21 cm

Zachowane obiekty wyjęte z bardzo dobrze zachowanej kapsuły pochodzą z trzech różnych okresów. Dokument (maszynopis) oraz banknoty z 1937 r. są w dosyć dobrym stanie, papier lekko zakwaszony, zwinięty w rulon, banknoty zabrudzone, lekko uszkodzone mechanicznie, druk przetarty.

Rękopis z 1903 r. jest w bardzo złym stanie. Papier silnie zakwaszony, bardzo kruchy, uszkodzony. Rozległe zacieki, liczne ślady rdzy, zaplamienia mikrobiologiczne i ubytki papieru świadczą o wcześniejszym zalaniu dokumentu przechowywanego w metalowej puszce (kapsule) z wcześniejszego okresu. Podobnie zachowany jest rękopis z 1844 r. Papier mocno zaplamiony, na całej powierzchni rozległe brązowe plamy od rdzy, punktowe plamy mikrobiologiczne, atrament słabo widoczny, pismo nieczytelne., szczególnie prawa strona dokumentu, gdzie nastąpiło zalanie dokumentu. Widoczne ślady pieczęci na dokumencie. W najgorszym stanie jest zawinięty w rulon rękopis na papierze prawdopodobnie z 1792 roku. Ciasno zwinięty papier uległ wcześniej silnemu zalaniu, zagrzybieniu.  Papier jest mocno osłabiony i rozpulchniony. Poszczególne cienkie warstwy papieru są ze sobą sklejone. Nastąpił proces zwany puszystą destrukcją. Rozwiniecie rulonu powoduje rozpad papieru na drobne elementy. Pismo wykonane brązowym atramentem zachowane szczątkowo. Widoczne ślady pieczęci lakowej. Ze względu na wskazania konserwatorskie wymagające czasu, dokumenty te nie zostały na razie zdigitalizowane ani nie zostały umieszczone w obecnej kuli. Po konserwacji znajdą miejsce w parafialnym muzeum. (Do wykonania: dezynfekcja wszystkich obiektów; obiekty najlepiej zachowane  z  1937 r. – oczyszczanie, odkwaszanie, planirowanie metylocelulozą, prasowanie w prasie introligatorskiej; rękopisy z 1903 r. oraz z 1844 r. - próba odporności atramentów na działanie wody, kąpiel myjąca, odkwaszanie i planirowanie metylocelulozą, uzupełnianie ubytków, podwójny dublaż na bibułkę. Rękopis z 1792 r. – próba rozwarstwienia poszczególnych fragmentów papieru – zabezpieczenie wszystkich zachowanych części w arkuszu bibułki japońskiej metodą podwójnego dublażu.

Monetami zajął się archeolog, Paweł Kaźmierczak, v-ce kierownik Działu Archeologii i Numizmatyki w Muzeum Lubuskie im. J. Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim, który wraz z archeologiem Stanisławem Sinkowskim, kierownikiem tegoż Działu Archeologii i Numizmatyki, prowadził niezbędny nadzór archeologiczny. Sporządzony został przez niego wykaz monet i sprawozdanie z otwarcia „kapsuły czasu”:  w dniu 20 IX 2024 na plebanii w Ośnie Lubuskim został otwarty pojemnik wyjęty z kuli zdjętej ze szczytu wieży XVIII-wiecznego kościoła w Radachowie podlegającego parafii p.w. św. Jakuba Apostoła w Ośnie Lubuskim. Na miedzianym, półokrągłym pojemniku o wymiarach ok. 30x10 cm wybito napis HANS STREHL KLEMPNERMEISTER DROSSEN. 1937. Wewnątrz znajdowały się lekko zawilgocony zwój dokumentów, zapewne z XIX i 1. poł. XX w. oraz monety. Dokumenty po bardzo wstępnym obejrzeniu oddano najpierw do konserwacji w Muzeum Narodowym w Szczecinie, a następnie zostaną poddane specjalistycznym zabiegom renowacyjnym na Wydziale Konserwacji Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

            Monety były podzielone na cztery zespoły w czterech małych pergaminowych zwitkach z ręcznie zapisanymi na nich datami rocznymi 1803, 1903, 1917-1923 i 1937 odpowiadającymi zapewne kolejnym wcześniejszym remontom świątyni. W sumie wszystkich monet było 31 sztuk. Kolejno, w zwitce nr 1 z 1803 r. schowano osiem monet, w zwitce nr 2 z 1903 r. najwięcej, bo dziewięć monet, w zwitce nr 3 opisanej latami 1917-23 r. również osiem monet, najmniej monet było w zwitce nr 4 z 1937 r. bo zaledwie sześć.

Zwitka nr 1 - 1803 r. (8 monet)/Niemcy, Królestwo Prus/

1. 1 fenig, 1793 r., mennica Berlin, srebro/miedz, ø 14,5 mm; 0,47 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery i przebarwienie awersu, potrzebna konserwacja

2. 3 fenigi, 1792 r., mennica Berlin, srebro, ø 15,8 mm; 0,53 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery, potrzebna konserwacja

3. 1/48 talara (półgrosz), 1779 r., mennica Berlin (emisja dla Marchii Brandenburskiej), srebro, ø 17,8 mm; 1,08 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery, potrzebna konserwacja

4. 1/24 talara (grosz), 1782 r., mennica Berlin (emisja dla Marchii Brandenburskiej), srebro, ø 19,9 mm; 2,23 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery i ślady patyny, potrzebna konserwacja

5. 1/12 talara, 1764 r., mennica Wrocław, srebro, ø 23,2 mm; 3,42 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery, potrzebna konserwacja

6. 4 grosze (1/6 talara), 1801 r., mennica Berlin, srebro, ø 26,3 mm; 5,26 g, stan zachowania dobry, nieznaczna korozja i słabo widoczne ślady patyny, potrzebna konserwacja

7. 1/3 talara, 1802 r., mennica Berlin, srebro, ø 29,0 mm; 8,24 g, stan zachowania dobry, początki korozji i niewielkie wżery, potrzebna konserwacja

8. 1 talar, 1803 r., mennica Wrocław, srebro, ø 36,2 mm; 22,05 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery, zwłaszcza na awersie, lekko wytarty, potrzebna konserwacja

Zwitka nr 2 - 1903 r. (9 monet) /Niemcy, Królestwo Prus i Cesarstwo Niemieckie/

9. 1 fenig, 1897 r., mennica Berlin, miedź, ø 17,2 mm; 1,84 g, stan zachowania średni, niewielkie wżery i duża ilość patyny na awersie, potrzebna konserwacja

10. 2 fenigi, 1875 r., mennica Monachium (D), miedź, ø 20,2 mm; 3,02 g, stan zachowania średni, niewielka korozja i silne przebarwienie, potrzebna konserwacja

11. 5 fenigów, 1900 r., mennica Berlin, miedzionikiel, ø 18,0 mm;  2,42 g, stan zachowania zły, silna korozja i ślady patyny, potrzebna konserwacja

12. 10 fenigów, 1900 r., mennica Hamburg, miedzionikiel, ø 21,1 mm;  3,91 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery, potrzebna konserwacja

13. 50 fenigów, 1877 r., mennica Berlin, srebro, ø 20,1 mm;  2,66 g, stan zachowania dobry, malutkie ślady patyny, potrzebna konserwacja

14. 1 marka, 1880 r., mennica Berlin, srebro, ø 24,1 mm;  5,41 g, stan zachowania dobry, niewielkie ślady patyny, potrzebna konserwacja

15. 2 marki, 1900 r., mennica Berlin, srebro, ø 28,1 mm;  11,10 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery, potrzebna konserwacja

16. 1 talar związkowy (w obiegu do 1908 r.), 1869 r., mennica Berlin, srebro, ø 39,2 mm; 18,29 g, stan zachowania dobry, niewielkie wżery, potrzebna konserwacja

17.5 marek, 1902, mennica Berlin, srebro, ø 38,3 mm; 27,79 g,stan zachowania dobry, duża ilość niewielkich wżerów, potrzebna konserwacja

Zwitka nr 3 - 1917-1923 r. (8 monet) /Niemcy, Cesarstwo Niemieckie i Republika Weimarska/

18. 1 fenig, 1917 r., mennica Berlin, aluminium, ø 16,2 mm; 0,78 g, stan zachowania bardzo dobry, połysk menniczy, brak jakichkolwiek uszkodzeń będących oznakami obiegu

19. 5 fenigów, 1921 r., mennica Berlin, żelazo, ø 18,0 mm; 2,54 g, stan zachowania dobry, mały wżer na rewersie, potrzebna konserwacja

20. 10 fenigów, 1918 r., brak symbolu mennicy, cynk, ø 21,2 mm; 3,21 g, stan zachowania średni, czytelna korozja na awersie, potrzebna konserwacja

21. 50 fenigów, 1922 r., mennica Berlin, aluminium, ø 2,30 mm; 1,68 g/ stan zachowania bardzo dobry, połysk menniczy, brak jakichkolwiek uszkodzeń będących oznakami obiegu

22. 50 fenigów (rentenpfennig), 1924 r., mennica Berlin, stop aluminium i brązu, ø 24,0 mm; 5,00 g

stan zachowania dobry, malutkie ślady patyny na rewersie, potrzebna konserwacja

23. 3 marki (z napisem upamiętniającym 3 rocznicę uchwalenia konstytucji weimarskiej), 1922 r. mennica Berlin, aluminium, ø 28,0 mm; 1,99 g, stan zachowania bardzo dobry, połysk menniczy, brak jakichkolwiek uszkodzeń będących oznakami obiegu

24. 200 marek, 1923 r., mennica Berlin, aluminium, ø 23,0 mm; 1,00 g, stan zachowania bardzo dobry, połysk menniczy, brak jakichkolwiek uszkodzeń będących oznakami obiegu

25. 500 marek, 1923 r., mennica Berlin, aluminium, ø 27,2 mm; 1,63 g, stan zachowania bardzo dobry, połysk menniczy, brak jakichkolwiek uszkodzeń będących oznakami obiegu

Zwitka nr 4 - 1937 r. (6 monet) /Niemcy, Republika Weimarska i III Rzesza/

26. 5 fenigów (rentenpfennig), 1924 r., mennica Berlin, stop aluminium i brązu, ø 18,0 mm; 2,48 g, stan zachowania dobry

27. 10 fenigów, 1937 r., mennica Berlin, stop aluminium i brązu, ø 21,0 mm; 3,97 g, stan zachowania dobry, malutkie wżery korozyjne, potrzebna konserwacja

28. 50 fenigów, 1930 r., mennica Berlin, nikiel, ø 20,0 mm; 3,49 g, stan zachowania bardzo dobry

29. 1 marka, 1934 r., mennica Berlin, nikiel, ø 23,2 mm; 4,86 g, stan zachowania bardzo dobry

30. 2 marki (profil Paula von Hindenburga), 1937 r., mennica Berlin, srebro, ø 25,3 mm; 7,97 g, stan zachowania dobry, malutkie wżery korozyjne, potrzebna konserwacja

31. 5 marek (profil Paula von Hindenburga), 1936 r., mennica Berlin, srebro, ø 29,0 mm; 13,90 g, stan zachowania dobry, malutkie wżery korozyjne, potrzebna konserwacja

Wg ustaleń po konserwacji monety zostaną przekazane do Parafialnego Muzeum, będącego częścią (oddziałem) Muzeum Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej.

Podpisał ks. Piotr Grabowski, Proboszcz Parafii pw. św. Jakuba AP. w Ośnie Lubuskim oraz parafianie obecni na uroczystości poświęcenia kuli z kapsułą czasu i krzyża z wiatrowskazem.

Sporządzono na podstawie kroniki parafialnej oraz zielonej i białych kart dostępnych na stronie NID-u.

III etap remontu był mozliwy dzięki przyznaniu przez MKiDN dotacji. Umowa z datą 15.07.2024 dotarła do Parafii po uprzednim zakwestionowaniu przez urzędnika części wydatków. Aby nie przeciągać sprawy nie wchodziliśmy w spór i przyjęliśmy dotację pomniejszoną od tej, która była pierwotnie określona. Tak więc otrzymaliśmy z Ministerstwa 490349,62 zł, z Gminy 40000,00 zł oraz wkład własny 27906,42. Całość to 558256,04 zł, co umożliwiło remont konstrukcji  samej wieży, naprawę szczytu z odtworzeniem historycznego odeskowania, pokrycie wieży łupkiem natulalnym (odtworzenie historycznego pokrycia), postawienie odnowioego zwieńczenia: krzyż, wiatrowskaz, kula.

Podczas prac natrafiono na "kapsułę czasu", odnalezione dokumenty papierowe jak i monety przekazano do konserwacji i wykonano nową "kapsułę czasu" umieszczając w niej nowe dokumenty i monety oraz zdjęcia - na specjalnym papierze do sporządzania dokumentów archiwalnych. Szczegóły dotyczące tejże kapsuły w osobnym dziale na naszej stronie (galeria i artykuł)

 Radachów, kościół pw. Wniebowzięcia NMP. Kościół filialny Parafii pw. św. Jakuba Ap. w Osnie Lubuskim.

W roku 2022 wykonane zostały prace dotyczące korpusu nawy kościoła (bez wieży) w zakresie: rozbiórka murowanych fach, wykonanie nowego fundamentu wraz z izolacja poziomą, prostowanie szkieletu konstrukcyjnego z odtworzeniem elementów zniszczonych (końcówki słupów, podwalina), odtworzenie murowanych fach. Koszt całkowity to 1315914,32 zł, w tym dofinansowanie z MKiDN: 1280000,00 zł oraz  UMiG Ośno Lubuskie 5000,00zł. Stanowi to zaledzie ok 1/3 przewidzianej projektem inwestycji. W 2022 r. przedmiotem prac przy zabytku były prace polegające na remoncie ratunkowym kościoła o konstrukcji ryglowej, drewnianej, z ceglanym wypełnieniem. Etapy realizacji zadania: 

Ośno Lubuskie,gotycka fara p.w.św.Jakuba Apostoła - Ratunkowe prace konserwatorskie zabezpieczające przed katastrofą budowlaną. Etap I niezbędne prace zabezpieczenia wieży - Etap II wzmocnienie konstrukcji kościoła - Etap III kontynuacja- Etap IV kontynuacja cd.- Etap V kontynuacja, więźba dachowa i część pokrycia hełmu wieżowego - realizowany z dotacji MINISTERSTWA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO w ramach programu DZIEDZICTWO KULTUROWE, priorytet OCHRONA ZABYTKÓW

Dla pragnących wesprzeć prace remontowe otwarte zostało specjalne konto na hasło: „Fundusze na remont kościoła”: Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Jakuba Ap., 69-220 Ośno Lubuskie, Różana 6; Bank Spółdzielczy w Ośnie Lubuskim; 

nr: 27 8369 0008 0000 0925 2000 0030, fundusze na remont kościoła

Wreszcie dobiegł końca ten etap. Piszę, że etap, bo cały remont jeszcze nie. Zrealizowany został projekt dotyczący wieży i dachu. Teraz trzeba czasu na uzyskanie kolejnego projektu co do reszty (m.in. spękania wieży, konstrukcja drewniana w samej wieży, mury zewnętrzne świątyni - to wszystko do czego odnosi się nakaz konserwatora - ale też i pozostałe elementy wymagające remontu: posadzka, elektryka, stolarka, witraże).

Dzięki Bogu za to, co się do tej pory udało. Główne problemy mogące doprowadzić do katastrofy zostały zabezpieczone. Dzięki serdeczne wszystkim sponsorom i innym wspierającym także od strony organizacyjnej.

Teraz "przerwa" na konieczny remont kościoła w Radachowie. Bardzo konieczny.

Zdjęcia z tegorocznego etapu w galerii.

Wydawało się, ze to już koniec, niestety, pomimo uzyskania wysokiej punktacji za złożony wniosek, przyznana została dotacja nie wystarczająca do ukończenia remontu.

Po trudnych konsultacjach podjęta została decyzja, aby najpierw naprawić konstrukcję i załozyć podstawowe zabezpiecenie bez położenia dachówki.

Liczymy, że za rok pozyskamy odpowiednie środki, gdyż w takim stanie dach nie przetrwa a poniesione wydatki będą zaprzepaszczone.

Trudno, próbujemy zrobić to co można. W galerii zdjęcia

Wreszcie, mamy 2018 rok, koniec kolejnego etapu. Został tylko dach nad prezbiterium (jeśli chodzi o remont konstrukcji dachu). Dzięki niech będa Bogu. Parę zdjęć w Galerii

Jest już 2017 rok. Remont trwa już piąty rok (nie licząc wcześniejszych zabiegów). Idąc za ekspertyzą oraz nakazem konserwatorskim zakończyliśmy prace przy zabezpieczeniu fundamentów i rozpoczynamy zabezpieczenia dotyczące konstrukcji dachu. Przyznane przez MKiDN środki umożliwią dalsze prace. Jednak i te będa podzielone na kilka etapów, co określi wysokość przyznawanych środków. Ważne, że posuwamy się dalej. Otrzymaliśmy pismo potwierdzające dotację na 500 tys. zł. Mamy jeszcze ok. miesiąc na dostarczenie wszelkich dokumentów wymaganych do zawarcia umowy z Ministerstwem, a potem z wykonawcą.....

WRESZCIE prace zakończone zostały w grudniu 2017 r. Oczywiście konieczna jest kontynuacja prac przy. W katastrofalnym stanie jest dach kościoła nad korpusem nawowym kościoła oraz prezbiterium, dlatego też wymagany jest zachowawczy remont zdekapitalizowanej drewnianej więźby dachowej pochodzącej zapewne z XVII w. wraz z wymianą pokrycia dachowego na nowe. W ramach zadania wykonano już remont konstrukcji dolnej części hełmu wieżowego (więźba dachowa na poziomie cyferblatów zegara wieżowego) oraz wymiana pokrycia na nim jak również na trzonie hełmu poniżej przeźroczy. Wykonano też remont części dachu nad korpusem nawowym. Część, to nie całość, ale cieszymy sie tym i mamy nadzieję na ciąg dalszy. Wniosek został złożony, czekamy.

   W październiku 2016 roku zakończona została czwarta część remontu ratunkowego naszej świątyni. Zfinansowany został przez Parafię Ośno Lub. (wkład własny z wpłat parafian), z dotacji Gminy Osno Lubuskie oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach umowy na realizację zadania: Ośno Lubuskie,kościół pw.św.Jakuba Apostoła (XIV w.): kontynuacja III etapu ratunkowego zabezpieczenia korpusu nawowego. Zdjęcia w Galerii. Przypominamy: Według wykonanej dokumentacji geotechnicznej oraz sporządzonego orzeczenia o stanie technicznym kościoła,obiekt ten jest w bardzo złym stanie technicznym.Gdyby nie pomoc finansowa na I i II etap ratunkowych prac przy zabytku,kościół groziłby zawaleniem,jednakże w chwili obecnej konieczna jest kontynuacja prac przy tym obiekcie.Jeden z najcenniejszych zabytków w regionie wymaga dokończenia zabezpieczenia konstrukcji posadowienia łącznika północnej ściany zewnętrznej korpusu nawowego z konstrukcją zabezpieczającą posadowienie wieży poprzez spojenie luźnego narzutu spoczywającego pod ławą fundamentową za pomocą iniekcji niskociśnieniowej oraz podchwycenia fundamentu za pomocą oczepu w konstrukcji żelbetowej spoczywającego na mikropalach, a także wykonanie zabezpieczenia rozszczepionej partii zwieńczenia północnej ściany międzynawowej za pomocą iniekcji niskociśnieniowej oraz sklepień korpusu nawowego poprzez wykonanie wieńców w konstrukcji żelbetowej wraz z nowymi ściągami stalowymi jak również wzmocnienie wysklepek od strony poddasza za pomocą taśm węglowych na klej epoksydowy. 

   Ufundowany w 1298 jest głównym i największym materialnym świadectwem przynależności tych ziem od X wieku do państwa Polan (zwłaszcza, że wg kroniki Jana Długosza biskupstwo lubuskie zostało założone przy chrzcie Polski w 966 r. jako podległe archidiecezji gnieźnieńskiej) oraz jako kasztelanii lubuskiej i umocnienia tych związków z Polską przez potwierdzenie istnienia w latach 1124/1125, m.in. z inicjatywy Bolesława Krzywoustego, diecezji lubuskiej podległej archidiecezji gnieźnieńskiej; już przed 1249 siedziba największego dekanatu obejmującego 42 kościoły; znaczenie podtrzymane także po przejściu pod wpływy marchijskie,

od 1447 miasto stało się głównym ośrodkiem Ziemi Torzymskiej, zaś tytuł kościoła, jako znaczącego dla utrzymania tożsamości lokalnej, pozostał bez zmian nawet po protestantyzacji (św. Jakub – Jakobkirche); po wojnie miejsce istotne dla integracji i tworzenia tożsamości przybyłej ludności; potwierdza to angażowanie się w remont ludzi niezależnie od przekonań. 

   Zabytek stanowi materialne świadectwo czasów piastowskich i wpływów państwa Polan (przynalezność do archidiecezji gnieźnieńskiej, świadectwo wpływów śląskich większość biskupów pochodziła z kapituły wrocławskiej) oraz późniejszych wpływów niemieckich (wpływy biskupstwa brandenburskiego i Nowej Marchii stolica Ziemi Torzymskiej); miejsce pojednania między dawnymi i obecnymi mieszkańcami (stosowna tablica polskoniemiecka umieszczona w kościele; znajduje się na szlaku polskoniemieckiej Pielgrzymki Ekumenicznej MagdeburgGniezno) ; jest na przecięciu Szlaków Jakubowych (Lubuska Droga św.Jakuba będąca przedłużeniem Camino Polaca oraz dawnej drogi z Królewca). Szlaki zostały objęte patronatem Rady Europy (zyskując w 1987 r. tytuł Europejskiego Szlaku Kulturowego) i od lat 90 ub.w. wsparciem Unii Europejskiej; od 1993 drogi św. Jakuba wpisane są na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Całościowy koszt zadania wyniósł 1034421.93 zł.

W październiku 2015 roku zakończony został III już etap remontu. Wykonane prace określone w projekcie jako: "Ośno Lubuskie,kościół pw.św.Jakuba Apostoła (XIV w.): kontynuacja II etapu ratunkowego zabezpieczenia korpusu nawowego". Prace polegały na zabezpieczeniu konstrukcji posadowienia północnej ściany zewnętrznej korpusu nawowego poprzez spojenie luźnego narzutu spoczywającego pod ławą fundamentową za pomocą iniekcji niskociśnieniowej oraz podchwyceniu fundamentu za pomocą oczepu w konstrukcji żelbetowej spoczywającego na mikropalach (bez łącznika z wieżą). Dotacja z MKiDN wyniosła 500 000 zł, z Gminy Ośno Lubuskie 60 000 zł, z środków własnych (udział Parafii) 29 771,42 zł. Zdjęcia z tego etapu do obejrzenia w dziale GALERIA.

W poniedziałek 6 lipca 2015 r. rozpoczęły się przygotowania do tegorocznego etapu remontu naszej świątyni. Poprzedzona została badaniami archeologicznymi - jak można było się spodziewać są nowe znaleziska. W tym roku zostaną przeprowadzone prace mające na celu wzmocnienie fundamentów ściany północnej korpusu nawowego. Będą wymagały jeszcze większej ostrożności. Po dokonaniu sądażowych wykopów okazuje się, że pylaste piaski są nie tylko pod budowlą. Ten właśnie piasek otacza także niescalone głazy fundamentu ściany . Rozpoczął się szczegółowy monitoring stabilności konstrukcji koscioła - do działań przystąpili geolodzy, systematyczne pomiary specjalistycznym sprzętem towarzyszyc będą prowadzonym pracom. Firma KELLER rozstawia sprzęt. Po konsultacjach instrument organowy zostanie zabezpieczony zasłoną.

Na stroni interneowej MKiDN pojawiła się informacja o przyznaniu 500 tys. zł na kolejny etap remontu. Oczekujemy na pisemne potwierdzenie.

ZAKOŃCZONY ZOSTAŁ II ETAP REMONTU

polecamy relację zdjęciową (patrz Galeria)

Zostały ogłoszone wyniki naboru projektów na 2014 rok do programu MKiDN - Dziedzictwo kulturowe - Ochrona zabytków. Zabiegaliśmy o kwotę ok. 1,8 miliona zł. na wykonanie prac przy fundamentach zachodniej i północnej ściany nawy kościoła oraz przy zabezpieczeniach spękań stropu. W odpowiedzi uzyskaliśmy dotację 0,5 miliona zł. Czekamy na pisemne potwierdzenie wiadomości umieszczonej na stronie internetowej. Przygotowywana jest decyzja dotycząca zakresu prac, które będą podjęte. Czekamy też na decyzję, czy Marszałek Województwa Lubuskiego przyzna dotację na dokumentację (koszt 80 tys. netto, wnioskowano o 50% dotacji). Wiadomo, że Konserwator Lubuski odmówił (już w romowie wstępnej) dofinansowania badań archeologicznych.

Podajemy linki do artykułów i relacji w mediach i innych publikacjach dotyczących remontu kościoła parafialnego

 ROK 2014:

Urząd Miasta i Gminy Ośno:

Kolejne pieniądze na remont kościoła

Parlamentarzyści:

Fara w Ośnie otrzyma pieniądze na kolejny etap remontu

Radio Zachód:

Są kolejne pieniądze na remont kościoła w Ośnie

Gazeta Lubuska:

Kolejne odkrycie w kościele w Ośnie Lubuskim. Wcześniej było jajo, teraz są binokle i rzadkie monety

TVP Gorzów:

Czy wystarczy pieniędzy na remont kościoła?

Będzie remont zabytkowej fary w Ośnie lLubuskim - Parafia otrzyma 0,5 mln zł. z Ministerstwa Kkultury ale resztę trzeba uzbierać

rózne:

Zbiórka na remont kościoła

Portal Słubice:

Trwa akcja ratowania zabytkowego kościoła w Ośnie

LWKZ:

Odkrycie w kościele parafialnym w Ośnie Lubuskim 

Polsko-niemieckie trans odra:

Ratujemy kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Ośnie Lubuskim

ROK 2013:

e-KAI:

Diecezja zielonogórsko–gorzowska: pół miliona zł na remont fary w Ośnie Lubuskim

PAP:

Monety i średniowieczne jajko pod posadzką kościoła w Ośnie Lubuskim

Gość Niedzielny:

Stan techniczny awaryjny

Dopiero pierwszy krok

 Niedziela:

Na ratunek kościołowi!

Na ratunek kościołowi!cd.

LWKZ:

odkrycie w kościele parafialnym w Osnie Lubuskim

Muzeum Lubuskie (Gorzów):

Monety... jajko i inne niezwykłe znaleziska z XIII-wiecznego kościoła w Ośnie Lubuskim 

Polskie Radio:

87 monet i kurze jajko. Wykopaliska w Ośnie Lubuskim

TVP - info Gorzów: 

Sensacja w Ośnie Lubuskim. Podczas remontu kościoła wykopano tam… niezłe jajo.

Będzie remont zabytkowej fary w Ośnie Lubuskim. Parafia otrzyma 0,5 mln zł z Ministerstwa Kultury, ale resztę trzeba uzbierać. 

TVP - Gorzów (Kalejdoskop):

Fara w Ośnie Lubuskim. Odbudowa albo katastrofa.

slubice.tv (Horyzont):

skarby w Ośnie Lubuskim

kolejny etap remontu

radio zachód:

Są kolejne pieniądze na remont kościoła w Ośnie

Kościół w Ośnie zabezpieczony klamrami i mikropalami

Festyn parafialny na rzecz kościoła w Ośnie

Ośno: mieszkańcy zebrali ponad 24 tys.zł na remont kościoła

Zły stan kościoła w Ośnie 

gazeta lubuska:

Są kolejne pieniądze na remont ośniańskiej fary

Nasz kościół w Ośnie już nie runie!

Proboszcz: ratujmy ośniański kościół!

Mieszkańcy Ośna na ratunek kościołowi

money.pl:

Monety i średniowieczne jajko pod posadzką kościoła w Ośnie Lubuskim

ZAKOŃCZONY ZOSTAŁ I ETAP REMONTU

polecamy relację zdjęciową (patrz Galeria)

fragment z średniowiecznej księgi

Niezwykłe odkrycia podczas remontu XIII-wiecznego kościoła w Ośnie Lubuskim

Podczas rozpoczętego niedawno remontu gotyckiego kościoła w Ośnie Lubuskim dokonano niezwykłego odkrycia. W trakcie prac w kilku miejscach usunięto XIX-wieczną posadzkę. Pod posadzką w wywożonej ziemi znaleziono 77 monet i wiele innych ciekawych przedmiotów codziennego użytku, zapewne zgubionych przed kilkuset laty w kościele.  Najstarszymi monetami są denary brandenburskie pochodzące z XIII w. z okresu budowy kościoła, najmłodszymi XIX-wieczne fenigi będące w obiegu w momencie kładzenia posadzki. Wśród monet występują drobne i bardzo różnorodne nominały: fenigi, szelągi, grosiki, krajcary i halerze;  emisje saksońskie, austriackie, polskie, brandenburskie, pruskie, a nawet salzburskie i szwedzkie.

Wywożoną z kościoła ziemię najpierw przeszukiwano przy pomocy wykrywacza metalu, a następnie przesiewano. Efekt kilkudniowej pracy znacznie przerósł oczekiwania prowadzących badania archeologów. Oprócz monet znaleziono wiele innych drobnych przedmiotów: stilusy, fragmenty fajek glinianych, guziki drewniane, metalowe i kościane, okucie księgi, jajko, szpilki, paciorki szklane. Wszystkie przedmioty pochodzą sprzed położenia posadzki w 1878 r. W jednym z wykopów zarejestrowano XVII-wieczną murowaną kryptę grobową.

W pracach uczestniczą pracownicy Muzeum w Gorzowie Wlkp. i kilku pasjonatów historii, którym należą się szczególne podziękowania za pomoc w pozyskaniu tak dużej ilości ciekawych monet. Przebieg badań archeologicznych cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców miasta i nie tylko, szczególnego rozgłosu zyskało znalezione w całości jajko. W najbliższym czasie monety i inne  znaleziska zostaną oczyszczone i zakonserwowane, a w przyszłości po opisaniu wrócą na stałą ekspozycję do Ośna Lubuskiego.

Pozyskane przedmioty, a zwłaszcza monety idealnie wpisują się w bogatą historię kościoła farnego w Ośnie Lubuskim, największej użytkowanej świątyni w Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, a dawniej największego dekanatu średniowiecznej diecezji lubuskiej. W obecnej chwili trwa remont wieży kościelnej. Przywrócenie dawnej świetności będącemu w bardzo złym stanie kościołowi wymaga kolejnych prac remontowych, na których kontynuowanie potrzebne są unijne i rządowe dotacje. (P.P.Każmierczak).

zdjęcia patrz GALERIA

REMONT RUSZYŁ.

Pierwsze prace to zabezpieczenie wieży przez założenie spinających ją klamr-opasek, tak aby w czasie prac przy fundamentach "nie rozsypała się". Następne to wzocnienie łuków i przygotowanie podpór, które na wypadek pracy konstrukcji nawy głównej koscioła przejmą część sił napierających na filary. Kilka zdjęć z prac w Galerii.

Jest część dotacji...

    Po długich oczekiwaniach w uroczystość św. Jakuba Ap. (25 lipca br.) minsterstwo przelało na konto parafii połowę przyznanej dotacji. Reszta, zgodnie z umową, ma być przekazana do 30 września br. o ile MKiDN bedzie dysponować środkami. 

POZYTYWNA NIEOFICJALNA ODPOWIEDŹ MINISTERSTWA

     Dzisiaj, tj. 03.07.2013 r., telefonicznie została przekazana na Parafię informacja o zgodzie ministra MKiDN na podpisanie umowy dot. datoacji, o którą ubiegała się Parafia w związku z remontem ratunkowym Kościoła św Jakuba Ap. w Ośnie Lubuskim. Na razie jest to wiadomość nieoficjalna, czekamy na odpowiednie pismo.

zabezpieczenia na czas remontu

RATUNKOWE PRACE KONSERWATORSKIE

      Z końcem lata 2012 roku wykonana została przez dra inż. arch. Macieja Płotkowiaka (US). ekspertyza stanu technicznego gotyckiego kościoła parafialnego pw. św. Jakuba Ap. w Ośnie Lubuskim. Ocena stanu technicznego wieży jak i kościoła w poszczególnych zakresach  opracowania oscyluje najczęściej wokół oceny złej lub zdecydowanie niezadawalajacej. Oto niektóre stwierdzenia: pokrycie dachowe stan techniczny zdecydowanie zły z zagrożeniem bezpieczeństwa publicznego; część dolna pokrycia hełmu bezpośrenio nad dachem wieżowym stan techniczny zdecydowanie zły z zagrożeniem bezpieczeństwa publicznego; sklepienie pn. nawy bocznej korpusu nawowego stan awaryjny z bezpośrednim zagrożeniem awarią budowlaną; dach nad korpusem nawowym stan techniczny awaryjny; pokrycie dachowe stan techniczny zdecydowanie zły z zagrożeniem bezpieczeństwa publicznego, itp. Orzeczenie podaje stwierdzone przyczyny takigo stanu oraz wytyczne konserwatorskie mające na celu przerwanie procesu degradacji obiektu, odtworzenie pełnej wartości technicznej elemantów i ustroi budowlanych oraz usuniecie zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego. Prace dotyczyć będą zarówno podłoża, na którym posadowiony jest kościół i wieża, zabezpieczenia spękań ścian i stropów wieży i kościoła oraz remontu dachu. W tym roku chcemy zrealizować pierwszy etap prac - remont fundamentów wieży z zabezpieczeniem konstrukcji wieży i nawy głównej koscioła. Oczekujemy na ostateczną decyzję MKiDN co do dotacji. Ponadto mamy do uregulowania najpóźniej do końca lipca koszta wykonanych badań geologicznych (ok. 30 000 zł).  

Dla pragnących wesprzeć prace remontowe otwarte zostało specjalne konto na hasło: „Fundusze na remont kościoła”.

Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. św. Jakuba Ap.,

69-220 Ośno Lubuskie, Różana 6;

Bank Spółdzielczy w Ośnie Lubuskim;

nr: 27 8369 0008 0000 0925 2000 0030, fundusze na remont kościoła